14 lipca 2010

WAŻNE! Przyprowadzanie i odbieranie dzieci z przedszkola przez osoby niepełnoletnie

Przedszkola, określając w swoich statutach zasady przyprowadzania i odbierania dzieci, bardzo często chcą zminimalizować ryzyko związane z ewentualną odpowiedzialnością wynikającą z wydania dziecka osobie niegwarantującej bezpieczeństwa i w zakresie osób, których rodzice mogą upoważnić do odbioru swoich dzieci wprowadzają ograniczenia: zawężają grupę uprawnionych wyłącznie do osób pełnoletnich.

 

Przedszkola, określając w swoich statutach zasady przyprowadzania i odbierania dzieci, bardzo często chcą zminimalizować ryzyko związane z ewentualną odpowiedzialnością wynikającą z wydania dziecka osobie niegwarantującej bezpieczeństwa i w zakresie osób, których rodzice mogą upoważnić do odbioru swoich dzieci wprowadzają ograniczenia: zawężają grupę uprawnionych wyłącznie do osób pełnoletnich.

 

Takie działania przedszkoli wydają się być zrozumiałe. W odniesieniu do osób pełnoletnich łatwiej jest bowiem zakładać, że są w stanie zapewnić dziecku bezpieczeństwo, stosując dozór adekwatny do sytuacji. Natomiast w przypadku osób niepełnoletnich najczęściej pojawiają się obawy, czy określona osoba jest na tyle dojrzała, by móc sprawować należycie dozór nad małoletnim dzieckiem w konkretnych warunkach, które mogą być zróżnicowane. Inne bowiem będą zagrożenia dla bezpieczeństwa dziecka mieszkającego w niewielkiej odległości od przedszkola, a inne gdy droga z przedszkola wymaga pokonania znacznych odległości, w tym środkami komunikacji społecznej.

 

Z prawnego punktu widzenia sprawa wygląda inaczej. Zgodnie § 2 pkt 1, pkt 4 załącznika nr 1 rozporządzenia MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 ze zm.), przedszkola są zobowiązane do określenia szczegółowych zasad przyprowadzania i odbierania dzieci przez rodziców (prawnych opiekunów) lub ,,upoważnioną przez nich osobę zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo”. Przywoływane rozporządzenie nie wymaga, by upoważniona osoba była pełnoletnia. Ww. osoba ma posiadać stosowne upoważnienie i nie wzbudzać obaw do zapewnienia dziecku bezpieczeństwa w drodze do przedszkola i z przedszkola do domu. Gdyby przedszkole miało obawy, że osoba upoważniona nie zapewni dziecku pełnego bezpieczeństwa, powinno prosić rodziców (prawnych opiekunów) o wskazanie innej osoby, wobec której nie będzie miało żadnych wątpliwości.

 

Działania przedszkoli polegające na określaniu w zapisach statutowych takich zasad przyprowadzania i odbierania dzieci, w których dochodzi do wykluczenia z grupy upoważnionych osoby niepełnoletnie z jednej strony można by zatem uznać za uzasadnione: bowiem na przedszkolu spoczywa obowiązek sprawowania opieki i nadzoru oraz zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom powierzonym danej placówce i nie ulega wątpliwości, że dziecko w momencie jego odbioru znajduje się pod nadzorem przedszkola, które odpowiada za jego bezpieczeństwo, w tym również za to, komu i w jakich okolicznościach przekazuje dziecko i pozwala na opuszczenie placówki.

 

Z drugiej jednak strony pogląd taki nie jest pozbawiony wątpliwości. Po pierwsze, przedmiotowe rozporządzenie w omawianej sprawie, nie stawia wymogu pełnoletniości wobec osób upoważnionych przez rodziców do przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola, po drugie – zgodnie z art. 92 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – dziecko aż do pełnoletności pozostaje pod władzą rodzicielską, w związku z którą rodzic ma prawo decydować, komu chce powierzyć pieczę nad dzieckiem w określonej sytuacji, w tym również kogo chce upoważnić do odbioru dziecka z przedszkola. Wydaje się też, że to rodzic, znając swoje dzieci, ich stopień rozwoju i cechy charakterologiczne oraz uwarunkowania rodzinne i środowiskowe – jest w stanie najlepiej ocenić, czy może powierzyć odebranie młodszego dziecka z przedszkola starszemu rodzeństwu, i czy jest ono w stanie zapewnić mu pełne bezpieczeństwo w drodze z przedszkola do domu. Nie mówiąc o tym, iż art. 43 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz. U. z 2005 r. r. Nr 108,  poz. 908 ze zm.) zezwala dzieciom do lat 7 korzystać z drogi pod opieką osoby, która osiągnęła co najmniej 10 lat.

 

W związku z powyższym Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp. uprzejmie prosi Państwa Dyrektorów publicznych i niepublicznych przedszkoli do zweryfikowania zapisów statutowych w omawianym obszarze i w razie potrzeby do wprowadzenia stosownych regulacji.

Mogą bowiem pojawiać się zarzuty, że postanowienia statutów przedszkoli ograniczające możliwość udzielania przez rodzica upoważnienia do odebrania jego dziecka z przedszkola tylko do osoby pełnoletniej są nadmiernym i nieuzasadnionym ingerowaniem w sposób wykonywania władzy rodzicielskiej i sprawowania pieczy nad dzieckiem, tym bardziej że:

  1. przekazanie dziecka osobie upoważnionej pełnoletniej może także wiązać się z ryzykiem powstania odpowiedzialności wobec małoletniego dziecka (potwierdza to wiele orzeczeń sadowych),
  2. przedmiotowe rozporządzenie w omawianej sprawie nie nakłada na przedszkola obowiązku przyjmowania i wydawania dzieci wyłącznie osobom pełnoletnim.

 

 

 

 

 

 

Opracowała Ewa Jałowy, m.in. na podstawie pisma MEN z dnia 24 czerwca 2010 r., znak: DZSE-3-ER-044-22/10.