Szanowni Państwo Dyrektorzy Szkół i Placówek Oświatowych,
na prośbę Ministerstwa Edukacji Narodowej przekazuję Państwu informacje dotyczące:
- zdrowego żywienia i stylu życia;
- działań marketingowych stosowanych wobec nauczycieli i kadry opiekunów przez jedną z korporacji prowadzących sieć restauracji szybkiej obsługi.
Ad. 1.
„Aktualne wyniki badań wskazują, że nadwagę i otyłość ma co piąty uczeń. Podczas IV Narodowego Kongresu Żywieniowego „Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu – postępy 2018” zostały omówione zagadnienia istotne dla wskazanej problematyki. Przedstawiono zarówno badania naukowe, jak też praktyczne sposoby kształtowania zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży oraz skutecznej realizacji profilaktyki nadwagi i otyłości. Jednym z kluczowych elementów prawidłowego podejścia do zmiany nawyków żywieniowych jest zmodyfikowana Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej – Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży (4-18 lat). Zawiera ona nowe zalecenia wzbogacone m.in. o higienę jamy ustnej oraz regularną kontrolę rozwoju fizycznego.
Z uwagi na wprowadzone zmiany w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży uprzejmie informuję, że Instytut Żywności i Żywienia prowadzi stale aktualizowany portal pod nazwą Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej: www.ncez.pl. Jest tam dostępna zarówno Piramida dla dzieci i młodzieży, jak również artykuły opracowane przez ekspertów:
Ad. 2.
Ministerstwo Zdrowia przekazało korespondencję Fundacji Instytut Ochrony Praw Konsumentów do Ministerstwa Edukacji Narodowej, w sprawie działań marketingowych stosowanych wobec nauczycieli i kadry opiekunów przez jedną z korporacji prowadzących sieć restauracji szybkiej obsługi. Przedstawiciele ww. organizacji ustalili, że nauczyciele, którzy do restauracji przyprowadzą grupę uczniów lub przedszkolaków mogą liczyć na darmowy posiłek.
Należy zauważyć, że posiłki serwowane przez restauracje szybkiej obsługi, spożywane w nadmiernych ilościach, wywierają negatywny wpływ na zdrowie. Składają się w większości z produktów wysoko przetworzonych i kalorycznych (z dużą ilością niezdrowych tłuszczów) oraz nie zawierają odpowiednich składników odżywczych, niezbędnych zwłaszcza w wieku rozwojowym. Regularne spożywanie takich produktów może prowadzić do chorób cywilizacyjnych takich jak otyłość, cukrzyca, nadciśnienie, miażdżyca, choroby serca i wątroby, a także choroby nowotworowe.
Światowa Organizacja Zdrowia uznała oficjalnie otyłość za jeden z najważniejszych czynników ryzyka, związany ze zwiększoną zachorowalnością i umieralnością. Stwierdzono również, że otyłość stanowi obecnie zdecydowanie większe zagrożenie dotyczące ryzyka zgonów na całym świecie niż niedowaga i niedożywienie.
Działania Ministerstwa Edukacji Narodowej w obszarze profilaktyki otyłości odnoszą się jednocześnie do edukacji zdrowotnej w zakresie zdrowego stylu życia, aktywności fizycznej oraz uregulowań prawnych mających na celu dostęp do zdrowych produktów na terenie szkoły[1]. W tym obszarze należy wymienić współpracę Ministerstwa Edukacji Narodowej z resortami zdrowia i rolnictwa w zakresie realizacji programów edukacyjnych: „Programu dla szkół” oraz „Szkoły i Przedszkola Promujące Zdrowie”.
Z powyższego wynika, że często uwzględniane również w programach wycieczek szkolnych i przedszkolnych wizyty w sieciach restauracji szybkiej obsługi nie powinny mieć miejsca. W szczególności, nie powinny stanowić formy nagrody dla dziecka, a także towarzyszyć świętowaniu wspólnych uroczystości (np. Dzień Dziecka). Niedopuszczalne jest również uzyskiwanie korzyści przez nauczycieli w zamian za promocję wśród uczniów konkretnych sieci restauracji.
Organizowanie przez szkoły wycieczek szkolnych ma na celu, oprócz poznawania kraju, jego historii, tradycji, zabytków kultury, również upowszechnianie zdrowego stylu życia oraz poprawę stanu zdrowia uczniów[2].
Należy podkreślić, że zgodnie z art. 5 ustawy – Prawo oświatowe[3], nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską, z poszanowaniem godności osobistej ucznia.
Mając na względzie cele wycieczek szkolnych – Ministerstwo Edukacji Narodowej apeluje o rezygnację z wizyt w restauracjach szybkiej obsługi podczas wycieczek i wyjść szkolnych lub ograniczenie ich do niezbędnego minimum, np. w sytuacji postoju autokaru w miejscu obsługi podróżnych, przy autostradzie lub drodze ekspresowej, gdzie nie ma możliwości skorzystania z innych form zakupu posiłku.”
Z wyrazami szacunku
Lubuski Kurator Oświaty
Ewa Rawa
[1] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. z 2016 r. poz. 1154).
[2] § 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz.U. z 2018 r. poz. 1055).
[3] Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 996 z późn. zm.).